Wanneer: woensdag 10 april 2024, om 20.00 uur
Waar: Titus Brandsma Memorial, Stijn Buysstraat 11, Nijmegen
Verzorgd door: Dante Nijmegen (Dante Nijmegen)
Met hilarische voorbeelden van vijf commedie all’italiana, veel geprezen Italiaanse komische films geproduceerd in de jaren ‘50-’70 van de vorige eeuw, zal ik tijdens mijn lezing het onderzoek bespreken dat ik voor mijn proefschrift in 2018 in Warwick (Groot-Brittannië) heb afgerond en waarover ik momenteel werk aan een monografie.
Ik combineer hierin italianistiek met postkoloniale theorie en filmstudies en bespreek representaties van de italiano medio (de standaard Italiaan) en de figuur die ik de ‘Black Other’ heb genoemd (alles wat de standaard Italiaan niet is).
Om de cinematografische, komische figuur van de italiano medio (de standaard Italiaan) vorm te geven, blijkt deze ‘Black Other’ een noodzakelijk personage te zijn. Ik zal uitleggen hoe hieruit blijkt dat de constructie van wat men een ‘Italiaanse identiteit’ zou kunnen noemen in de vijf door mij uitgekozen films sterk verbonden is met de Italiaanse koloniale ondernemingen – en hoe deze films hiermee een voorspelling doen van de huidige sociaal-politieke crises waarin veel Europese natiestaten zich bevinden.
Linde Luijnenburg is Universitair Docent bij de opleiding Europese Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze promoveerde in 2018 aan de Universiteit van Warwick in Italian Studies (italianistiek) met een studie over de commedia all’italiana. Sindsdien deed ze onderzoek naar verschillende vormen van italianità (‘Italiaansheid’) binnen en buiten Italië, schreef ze peer-reviewed artikelen over Italiaanse, Britse, Somali, en Nederlandse literatuur en film uit de twintigste en een-en-twintigste eeuw en maakte ze korte films over onderwerpen die gerelateerd zijn aan haar onderzoek.’
Lezing in het Nederlands
In de afgelopen twee jaar heeft Christian Kuiper van de Comitato Haarlem een leescursus online verzorgd over La Divina Commedia. In een serie tweewekelijkse bijeenkomsten zijn de eerste 28 canti van het Inferno besproken. Daarbij ging het niet alleen om de tekst van Dante, maar ook om de culturele en historische context ervan. De Canto’s worden in het Italiaans gelezen en in het Nederlands becommentarieerd. Enige basiskennis van het Italiaans wordt aanbevolen; als indicatie: twee jaar lessen Italiaans. Deze cursus wordt zowel fysiek als online aangeboden. Daarnaast is Christian Kuiper dit najaar bij het Istituto Italiano di Cultura in Amsterdam een nieuwe cursus gestart waarbij aan de hand van negen belangrijke canto’s (Inferno 5,26,33; Purgatorio 1,6,16; Paradiso 6,11,33) een goed algemeen beeld wordt gegeven van Dante’s meesterwerk. Deze cursus is echter alleen fysiek bij te wonen maar, bij genoeg belangstelling, kan deze cursus ook online worden aangeboden voor Dante-leden die niet naar Amsterdam kunnen reizen. Meer informatie over de data, de tijden en de kosten volgt binnenkort. Wie interesse heeft voor deze laatste cursus (bestaande uit 9 bijeenkomsten), heeft de mogelijkheid om, als voorproefje, een online proefles van de reguliere leescursus die in Haarlem wordt gegeven, bij te wonen op vrijdag 19 januari van 19.45 tot 21.15 uur (Inferno – Canto 30).
In het fascistische Italië was het Latijn geen ‘dode’ taal. De ideologen van het fascisme beschouwden het Latijn als een belangrijk element in het project van het regime om de grootsheid van het oude Rome in de moderne tijd te vernieuwen. De katholieke Kerk gebruikte de taal echter al eeuwenlang voor theologische, liturgische en educatieve doeleinden en als communicatiemiddel. Latijn werd in het algemeen gezien, in Italië tenminste, als de taal van de Kerk evenals een symbool van haar universaliteit en gezag. Hoe kon het fascistische gebruik van het Latijn verzoend worden met de religieuze betekenis van de taal? In deze lezing zal ik enkele resultaten bespreken van mijn doctoraatsproject over de cultuurgeschiedenis van het Latijn in het fascistische Italië, door vooral in te gaan op de Neolatijnse literatuur van het fascistische ventennio, op het publieke discours over de Romeinse oudheid en op de debatten over de rollen en functies van het Latijn in het fascistische Italië.